مشاوره کودک

کودکان مبتلا به OCD در افکار نگران‌کننده گیر می‌کنند. به عنوان مثال، OCD باعث می‌شود کودک اینطور فکر کند: «من باید هر چهار گوشه میز خود را لمس کنم. اگر این کار را نکنم، مادرم بیمار می‌شود و می‌میرد». در اغلب اوقات، بیشتر بچه‌ها به راحتی این افکار را غیرمنطقی می‌بینند، اما در مورد OCD ها احساس نگرانی به قدری قوی است که آن‌ها عادت‌هایی بی‌معنی را فقط برای احساس اطمینان انجام می‌دهند.

طبیعی است که هیچ بچه‌ای نداند چیزی به نام اختلال روانشناختی ممکن است وجود داشته باشد. حل این مسئله به کمک پدر و مادر و درمانگر است. در صورتی که فکر می‌کنید کودک شما به اختلال OCD مبتلاست حتما زمانی را برای مشاوره کودک و نوجوان اختصاص دهید. 

گاهی اوقات ممکن است به وجود آمدن تغییرات شدید در شخصیت کودک والدین را به این فکر بیندازد که فرزندشان به درمان نیاز دارد. این تغییرات ممکن است در نتیجه یک تجربه آسیب‌زا به وجود بیایند یا به طور ناگهانی ظاهر شوند و والدین را متعجب کنند، اما همیشه تغییرات نشانه اختلال نیست. صرف‌نظر از دلیل، توجه کردن به خود تغییرات اهمیت بیشتری دارد. ۶ نشانه معمول که به شما می‌گویند نیاز به مشاوره کودک دارید از این قرار است:

۱. رفتارهای سرکش

یکی از رایج‌ترین نشانه‌هایی که نشان می‌دهد کودک شما ممکن است به مشاوره نیاز داشته باشد این است که او در داخل و خارج از خانه مشکلات رفتاری دارد. به خصوص در مورد مشکلات رفتاری کودکان ۴ ساله، ممکن است متوجه شوید که فرزندتان حتی در مقابل کوچک‌ترین درخواست تمایل بیشتری به دعوا کردن، شکایت و حالت تدافعی دارد. به این رفتارها به خصوص اگر بیشتر از حد معمول رخ می‌دهند، پرخاشگری کودکان می‌گویند و قابل درمان است. اغلب اوقات، این کودک شماست که بدون اینکه خودش بداند از شما با رفتارهایش درخواست کمک می‌کند.

۲. تغییر ناگهانی در علایق و عادات معمولی

درست مانند تغییر رفتار، تغییرات در علایق و عادات روزمره کودک شما می‌تواند نشان دهنده نیاز به مشاوره کودک باشد. معمولاً تغییرات قابل توجه در خوردن، خوابیدن، انواع دلبستگی و علایق شخصی به آسانی قابل تشخیص هستند و اگر این تغییرات بیش از دو هفته طول بکشد در اولین فرصت به یک روانشناس کودک مراجعه کنید. اگر اتفاق مهمی در حال رخ دادن باشد، به موقع از آن باخبر می‌شوید و به راحتی می‌توانید شرایط را کنترل کنید.

۳. نگرانی و غم بیش از حد

شاید مستقیم‌ترین و واضح‌ترین مورد این فهرست، نگرانی و غم و اندوه بیش از حد است. در این مورد حتما به مشاوره کودک نیاز دارید. با وجود اینکه احساس غم و اندوه در تمام کودکان عادی است، اما زمانی که بیش از حد معمول باشند شروع به تسخیر افکار کودک می‌کنند. در همین زمان است که شما باید وارد عمل شوید و از یک متخصص برای حل این مشکل کمک بگیرید.

۴. پسرفت

زمانی که یک خواهر یا برادر جدید متولد می‌شود، زمانی که پدر و مادر از هم جدا می‌شوند یا هر تغییر عمده دیگری در زندگی در خانه رخ می‌دهد، پسرفت اتفاق می‌افتد. اما در نظر داشته باشید که پسرفت‌ها ممکن است ناگهانی هم باشند. معمولا پسرفت در کودکان به موارد زیر تعبیر می‌شود:

• شب ادراری
• کج خلقی مکرر
• وجود وسواس در کودکان
• اضطراب جدایی و چسبندگی
• اضطراب و ترس بیش از حد
• پسرفت در مهارت‌های زبانی

۵. انزوای اجتماعی

اگر متوجه شدید که فرزندتان از جمع کناره گیری می‌کند، بیشتر رفتار او را زیر نظر داشته باشید. در بیشتر موارد، زمانی که کودکان غمگین یا مضطرب هستند، از حضور در اجتماع اجتناب می‌کنند و اصطلاحا به درون خودشان روی می‌آورند. این اتفاق را شاید نتوان از مشکلات رفتاری کودک ۵ ساله دانست، چون در این سن بچه‌ها به دنبال استقلال بیشتری هستند. در صورتی که این کارشان ادامه دار باشد، روابط دوستانه آن‌ها به خطر می‌افتد و زمانی می‌رسد که بیشتر از یک روز و یک هفته غمگین باشند و منزوی‌تر شوند. توجه کنید، در صورتی که فرزند شما خجالتی یا درونگرا باشد باید دقت بیشتری روی رفتارهای او داشته باشید. به طور کلی برای تشخیص احتمال انزوای کودکتان موارد زیر را در نظر بگیرید:

• خوردن ناهار به تنهایی
• اجتناب از بازی و سایر فعالیت‌های اجتماعی
• عدم تمایل به ترک خانه به هر دلیلی

۶. صحبت کردن در مورد آسیب به خود

در نهایت، و از همه مهم‌تر، اگر کودک شما از هر گونه احساس یا ایده‌ای در مورد آسیب رساندن به خود حرف می‌زند، بی درنگ برای دریافت کمک به مشاوره کودک و نوجوان مراجعه کنید. ممکن است تصور کنید که افکار خودکشی یا خودآزاری برای کودکان کم سن و سال کمی اغراق آمیز باشد اما تمایل به خودآزاری لزوما از طریق کلام بیان نمی‌شود و ممکن است از مشکلات رفتاری یک کودک ۲ ساله هم باشد. ضربه زدن به خود، کوبیدن سر به چیزی و فرو کردن ناخن در پوست همگی از نشانه‌های تمایل به خودآزاری در کودکان خردسال است.

با همه اینها، بهتر است قبل از مراجعه به مشاور و روانشناس کودک، نظر معلمان، مربیان، اطرافیان و دیگر اعضای خانواده را درباره رفتارها و کردارهای کودک و نوجوان، جویا شوید. مهم‌ترین نکته این است که در جلسه مشاوره کودک، تمام رفتارها و علائم رفتاری کودک و نوجوان را بازگو کنید. تنها در این صورت است که می‌توانید بیشترین نتیجه را از رفتن به نزد مشاور، بگیرید. 

بیشتر بخوانید: چه زمانی باید به روانشناس کودک مراجعه کنیم؟