روند مشاوره روانشناسی کودک چیست؟

در ابتدا باید با تعریف مشاوره روانشناسی کودک آشنا شویم. روانشناسی کودک نوعی از خدمات روانشناسی کودک و نوجوان به شکل تک به تک است که در طول رشد خود دچار مشکلات عاطفی، ذهنی یا رفتاری می شوند. این خدمات بر روی اختلالات روانی موثر بر زیربنای این مشکلات تمرکز دارد. در این فرآیند، والدین نیز همکاری می کنند و از طریق جلسات منظم، به والدین کمک می شود تا آگاهی خود را افزایش دهند.

مشکلاتی که در یک کودک یا نوجوان ایجاد می شود به عنوان درخواست کمک کودک/ نوجوان در نظر گرفته می شود. مشکلی که کودک یا نوجوان تجربه می کند به شکل جملات زیر نمود پیدا می کنند:

“من مشکلی دارم که نمی توانم آن را به تنهایی حل کنم، به حمایت شما نیاز دارم، چیزی درست نیست، به من کمک کنید”.

هدف مشاوره روانشناسی کودک چیست؟

در خدمات مشاوره انفرادی با کودکان/نوجوانان؛ هدف از این برنامه تقویت شخصیت اجتماعی و عاطفی کودک/نوجوان، افزایش مهارت‌های رشدی و ایجاد توانایی جهت غلبه بر مشکلاتی است که متناسب با سن و ویژگی‌های رشدی خود تجربه می‌کنند. از اهداف مهم مشاوره روانشناسی کودک، تقویت توانایی های فردی او برای ایجاد روابط سالم و پرورشی با خانواده و دوستان خود است.

دوران کودکی و نوجوانی، دوره هایی هستند که رشد جسمی، ذهنی، عاطفی و اجتماعی به سرعت ادامه می یابد. مداخله فوری در مشکلاتی که در دوران کودکی و نوجوانی به وجود می آید می تواند از ایجاد انسداد در روند رشد کودک/نوجوان جلوگیری کرده و تداوم رشد را در چارچوب مطلوب تضمین کند.

زمانی که مشکلی برای مدت طولانی قابل حل نباشد، تمام زمینه های رشد کودک/نوجوان تحت تاثیر منفی این مشکل قرار می گیرد و مشکلات متفاوتی در سایر زمینه های رشدی رخ می دهد. مداخله زودهنگام که می تواند قبل از رشد مشکلات انجام شود، هم در کوتاه کردن روند حل و هم در جلوگیری از شکل گیری مشکلات دیگر نقش تعیین کننده ای دارد.

مشاور کودک از چه روش هایی استفاده می کند؟

یکی از مهمترین مزایا و هدف خدمات مشاوره روانشناسی کودک و نوجوان این است که مشکلاتی که ممکن است در سنین بعدی ایجاد شود و بر شکل گیری شخصیت تأثیر منفی بگذارد؛ شناسایی می شود. خدمات مشاوره روانشناسی کودک و نوجوان، به طور عمده شامل موارد زیر می باشد:

• تروما (مرگ، خشونت، سوء استفاده، طلاق، بیماری، تصادف، جراحی و غیره)
• مشکلات رفتاری و سازگاری
• رفتارهایی که مستلزم خطر هستند
• کمبود مهارت های اجتماعی
• دروغ گویی
• وابستگی ها
• شکست های دوره ای
• کمرویی و ناامنی
• کمبود توجه و بیش فعالی
• ناتوانی یادگیری خاص
• شب ادراری
• سرسختی و لجبازی
• مکیدن انگشت، جویدن ناخن
• حسادت خواهر و برادر
• مشکلات خوردن
• اختلالات گفتاری
• سخنرانی تاخیری
• تیک های رفتاری
• مشکلات مدرسه
• ضعف عملکرد

در خدمات مشاوره ای ارائه شده، ابتدا اطلاعات دقیق کودک/نوجوان از خانواده اخذ می شود. به منظور شناسایی منبع مشکل تجربه شده توسط کودک/نوجوان و شناخت او، تست های روانشناسی در مورد مسائل مورد نیاز انجام می شود.

اطلاعات لازم از طریق کار با کودک/نوجوان تک به تک و از طریق مشاهده به دست می آید. پس از مشخص شدن منبع مشکل، مراحل مشاوره با کودک و روش های روان درمانی برای حل مشکل مشخص می شود.

مشاوره انفرادی بر اساس ماهیت مشکل و نیاز با کودک/نوجوان ارائه می شود. زمانی که در خانه و مدرسه مقدمات فراهم باشد، همکاری لازم با خانواده و معلمان صورت می گیرد. هنگام کار با کودکان و نوجوانان؛ بازی درمانی، درمان EMDR، روان درام، هنر درمانی، درمان متمرکز بر راه حل، مشاوره والدین، خانواده درمانی و بسیاری از روش های درمانی دیگر استفاده می شود.

 

بیشتر بخوانید:

منظور از مشاوره کودک چیست؟

 

نقش والدین در مشاوره روانشناسی کودک چیست؟

نقش مادر و پدر در زندگی کودک متفاوت است. هیچ یک از والدین آنقدر قوی نیستند که بتوانند نقش دیگری را ایفا کنند. هر یک از والدین از درک و اعتماد به نفس کودک در محدوده خود حمایت می کنند.

مطالعات روی خانواده نشان داده است که اولین تأثیرات خانواده بر کودک بسیار مهم است. رابطه والدین و سایر اعضای خانواده با کودک و تعامل آنها با یگدیگر، جایگاه کودک را در خانواده تعیین می کند. در صورتی که این اعضا ساختار شخصیتی مخدوش داشته باشند، احتمال انعکاس الگوی رفتاری منفی در کودک وجود دارد.

دانستن ویژگی های دوره های رشد کودک در تربیت فرزندان و تعیین نگرش خانواده نسبت به کودک برای والدین بسیار مهم است. همه با هم مرتبط هستند، چه مثبت و چه منفی. موفقیت یا شکست یکی از اعضای خانواده بر همه افراد تأثیر می گذارد. تعارضات درون خانواده (تعارض خواهر و برادر، پدر و مادر، مادر و فرزند یا پدر و فرزند و…) بر تک تک افراد خانواده نیز تأثیر می گذارد. اما برای قرار دادن تضادها به ترتیب اهمیت، تعارض والدین بر همه اعضای خانواده بسیار بیشتر از دیگران تأثیر می گذارد.

از یک مشاوره روانشناسی کودک چه انتظاری باید داشت؟

به طور کلی، قبل از شروع فرآیند مشاوره روانشناسی کودک، انتظاراتی از طرف والدین وجود دارد که در اینجا به شکل سوال مطرح می شوند. سوالات متداول این است که:

مصاحبه ها چقدر طول می کشد؟ مصاحبه ها چگونه است؟ تخصص و تجربه روان درمانگر/ مشاور به چه میزان است؟ آیا فرآیند روان درمانی/ مشاوره در مشکل تجربه شده موثر خواهد بود یا خیر؟ از کدام روش‌های روان‌درمانی/ مشاوره استفاده خواهد شد؟ در صورت پاسخ نگرفتن از روند درمان راه های جایگزین کدامند؟ هدف از مشاوره کودک چیست؟ و بسیاری سوالات دیگر.

از وظایف مهم مشاوره روانشناسی کودک و نوجوان:

• ارائه مشاوره به خانواده ها در زمینه رشد و تربیت کودک
• حمایت عاطفی از کودک در بخش های مختلف درمان
• هماهنگی با معلم، مددکاران اجتماعی، پزشک خانواده و سایر متخصصان دخیل در زندگی کودک
• پیگیری رشد کودکان در خدمات مربوطه
• ارائه نظر کارشناسی در هنگام تهیه برنامه های کودک و نوجوان
• ارائه آموزش ضمن خدمت به معلمان، کمک مربیان و پرسنل کمکی شاغل در مهدکودک ها
• ارائه راهنمایی به خانواده در مورد تفاوت های اجتماعی، ابزارهای ارتباطی و تفاوت های فرهنگی که بر رشد شخصیت کودک تأثیر می گذارد
• ارزیابی وضعیت کودکان و نوجوانان با مشکلات زبانی و گفتاری
• مشاوره خانواده در مورد مسائل مراقبت، تغذیه، خواب و ورزش کودک
• ارائه اطلاعات به خانواده ها در مورد مسائل جنسی نوجوانان، اطلاع رسانی به والدین در مورد تأثیرات روابط والدین بر سلامت روان کودک است.

در مرکز مشاوره روانشناسی کودک و نوجوان بینش نوین، مراجعین در اولین جلسات از روند کار مطلع می شوند. در عین حال، می توانید از روان درمانگر/مشاور خود در مورد تمام مسائلی که در مورد آنها کنجکاو هستید در اولین جلسات و در طول فرآیند اطلاعات کسب کنید.

بینش نوین این خدمات را با اولویت دادن به خانواده ها در جلسات مشاوره کودک و نوجوان انجام می دهد. وقتی به بررسی علل فرعی مشکلات در کودکان و نوجوانان می پردازیم، عوامل خانوادگی به عنوان عامل اصلی مطرح می شوند. بنابراین، برای مشکل تجربه شده می توان همه اعضای خانواده را وارد مطالعه کرد. هدف اصلی از گنجاندن اعضای خانواده در مطالعه؛ این است که خانواده یک کل است و مانند حلقه هایی یک زنجیره به هم پیوسته اند. هر حلقه یک ساختار کامل را تشکیل می دهد که می تواند بر یکدیگر تأثیر بگذارد. در نظر گرفتن جزییات این ساختار، نقش مهمی در رسیدن به راه حل دارد.

برنامه اقدام اولیه برای کودکان و نوجوانان، تهیه گزارش و شناسایی مناطق مشکل ساز است. تعداد و مدت جلسات با توجه به عمق مشکل تعیین می شود. خدمات ارائه شده به طور جداگانه برای هر کودک یا نوجوان برنامه ریزی و ساختار بندی شده است.