بیماری پارانوئید چیست و چه علائمی دارد؟

بیماری پارانوئید یا PPD، یک وضعیت سلامت روانی است که با الگوی بی اعتمادی و سو ظن نسبت به دیگران بدون دلیل کافی برای مشکوک بودن مشخص می شود. افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید همیشه مراقب هستند و بر این باورند که دیگران دائماً در تلاش برای تحقیر، آسیب یا تهدید آنها هستند. در این مطلب بیشتر با این اختلال، علائم بیماری پارانوئید و نشانه ها، عوارض و نحوه درمان آن آشنا می شویم.

اختلال شخصیت پارانوئید چیست؟

اختلال شخصیت بیماری پارانوئید (PPD) به عنوان یک نوع اختلال شخصیت طبقه بندی می شود. افراد مبتلا به اختلالات شخصیت معمولاً رفتار هایی از خود نشان می دهند که ممکن است برای دیگران عجیب یا غیرعادی به نظر برسد. کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ویرایش پنجم (DSM-5) همچنین از اصطلاح اختلالات شخصیتی خوشه A برای توصیف اختلالات شخصیتی مانند پارانوئید استفاده می کند.

یک فرد مبتلا به اختلال پارانوئید به افراد دیگر بسیار مشکوک است و این موضوع ممکن است در زندگی و فعالیت های روزمره این افراد اختلال ایجاد کند. این بیماری می تواند زندگی زناشویی را به مرز جدایی و طلاق برساند. در صورتی که می خواهید از وجود علائم پارانویید در نامزدتان مطمئن شوید، به مشاوره پیش از ازدواج نیاز دارید. 

آنها به انگیزه های دیگران بی اعتماد هستند و معتقدند که دیگران می خواهند به آنها آسیب برسانند، در واقع افراد مبتلا به اختلال پارانوئید اغلب فکر نمی کنند که رفتار و طرز فکرشان مشکل ساز باشد.

افراد مبتلا به این اختلال شخصیتی معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع به تجربه علائم و نشان دادن علائم بیماری پارانوئید می کنند و درمان این اختلال گاهی می تواند چالش برانگیز باشد زیرا افراد مبتلا به پارانوئید نسبت به دیگران بدگمانی و بی اعتمادی شدید دارند.

اگر فردی را می شناسید که اختلال پارانوئید و شکاکی دارد، علائم پارانوئید را در او یا خودتان می بینید و یا احساس می کنید خودتان با این اختلال درگیر هستید، می توانید به یک متخصص روانشناس و مشاور اعتماد کنید و از توصیه های آنها برای مدیریت بهتر وضعیت سلامت روان خود پیروی کنید؛ در این راه می توانید از تست انلاین علائم بیماری پارانوئید نیز بهره ببرید.

 

در همین رابطه بخوانید: مشاوره کودک بیش فعال

 

علائم و نشانه‌های اختلال شخصیت پارانوئید

نشانه های بیماری پارانوئید چیست؟ از جمله نشانه های اختلال شخصیت پارانوئید این است که این افراد همیشه مراقب هستند و بر این باورند که دیگران دائماً در تلاش برای تحقیر، آسیب رساندن یا تهدید آنها هستند. این باورها عموماً بی‌اساس است و عادات سرزنش و بی‌اعتمادی آن‌ها، در توانایی آن‌ها برای ایجاد روابط نزدیک در جامعه اختلال ایجاد می‌کند و بدین ترتیب افراد مبتلا به بیماری پارانوئید زندگی اجتماعی خود را به شدت محدود می کنند.

افراد مبتلا به PPD ممکن است:

• به تعهد، وفاداری یا قابل اعتماد بودن دیگران شک کنند و باور داشته باشند که دیگران آنها را استثمار یا فریب می دهند.
• مایل نیستند به دیگران اعتماد کنند یا اطلاعات شخصی را فاش کنند زیرا می ترسند از این اطلاعات علیه آنها استفاده شود.
• نابخشوده باشند و کینه به دل بگیرند.
• بیش از حد حساس باشند و انتقاد پذیر نباشند.
• معانی پنهان در اظهارات معصومانه یا نگاه های معمولی دیگران را بخوانند.
• بدون دلیل موجه، دائماً شک داشته باشند که همسر یا شریک عاشقانه آنها خیانت می کند.
• در روابط خود با دیگران سرد و دور باشند و ممکن است برای جلوگیری از خیانت (مشاوره خیانت همسر)، کنترل کننده و حسود باشند.
• باور دارند که همیشه حق با آنهاست.
• در آرامش داشتن مشکل دارند.
• خصمانه، لجباز و مجادله گر هستند.

 

بیشتر بخوانید: چرا فرد توهم خیانت همسر پیدا می کند؟

 

عوارض و مشکلات اختلال شخصیت پارانوئید

اختلال پارانوئید عوارض و مشکلاتی را برای فرد رقم می زند که می تواند زندگی روزمره و روابط اجتماعی او را تحت الشعاع قرار دهد. افراد مبتلا به PPD و علائم پارانوئید، نسبت به دیگران بی اعتماد یا مشکوک هستند. آنها تمایل دارند دیگران را به عنوان یک تهدید ببینند و به طور کلی احساس می کنند که دیگران به آنها آسیب می رسانند یا آنها را فریب می دهند. این اختلال افراد را از اعتماد به دیگران و داشتن روابط نزدیک و معنادار باز می دارد.

برخی از عوارض و علائم بیماری پارانوئید عبارتند از:

• افزایش هوشیاری
• حساسیت به انتقاد
• پرخاشگری
• سختی عاطفی
• نیاز مفرط به تنهایی یا کار کردن
• مشکلات سوء استفاده از مواد

 

علت بروز اختلال پارانوئید

دانشمندان علت دقیق این اختلال شخصیتی را نمی دانند، اما احتمالاً ترکیبی از عوامل محیطی و بیولوژیکی را شامل می شود. تحقیق در مورد بیماری پارانوئید حاکی از آن است که که غفلت عاطفی در دوران کودکی، غفلت فیزیکی، خشم شدید یا بی اساس والدین و غفلت از نظارت نقش مهمی در ایجاد پارانوئید در نوجوانی و اوایل بزرگسالی دارد. در صورت بروز علائم پارانویید در کودکان می توانید به سراغ مشاوره کودک مراجعه کنید. 

محققان قبلاً فکر می کردند احتمالاً یک پیوند ژنتیکی بین اسکیزوفرنی، اختلال شخصیت اسکیزوتایپی و اختلال شخصیت پارانوئید وجود دارد، اما مطالعات بیشتر نشان داده است که این ارتباط آنقدر قوی نیست که این تئوری را تایید کند.

روش تشخیص اختلال پارانوئید

شخصیت یک فرد در طول رشد کودک و نوجوان به تکامل می رسد. به همین دلیل، متخصصان سلامت روان معمولاً فرد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید را تا بعد از سن 18 سالگی تشخیص نمی دهند. 

تشخیص علائم پارانوئید، از جمله پارانوئید، می‌تواند بسیار دشوار باشد، زیرا اکثر افراد مبتلا به اختلال شخصیت فکر نمی‌کنند مشکلی در رفتار یا طرز تفکرشان وجود داشته باشد. حتی وقتی این افراد به دنبال کمک هستند، اغلب به دلایل دیگر مانند اضطراب یا افسردگی به دلیل مشکلات ایجاد شده توسط اختلال شخصیت، مانند طلاق (مشاوره طلاق بینش نوین) یا روابط از دست رفته است که به درمانگر مراجعه می کنند و نه خود اختلال.

هنگامی که یک متخصص بهداشت روان، مانند یک روانشناس، روانپزشک یا مشاوره خانواده، احتمال می‌دهد که فردی ممکن است به اختلال پارانوئید مبتلا باشد، اغلب با استفاده از پرسشنامه بیماری پارانوئید سؤالات کلی می‌پرسند که پاسخ دفاعی یا محیطی خصمانه ایجاد نمی‌کند. آنها همچنین در تست اختلال شخصیت پارانوئید سؤالاتی می پرسند که پاسخ موارد زیر را روشن کند:

• گذشته فرد
• روابط
• سابقه کار قبلی
• واقعیت آزمایی
• کنترل تکانه

ارائه دهندگان سلامت روان تشخیص اختلال شخصیت پارانوئید را بر اساس معیارهای این بیماری در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی انجمن روانپزشکی آمریکا انجام می دهند و سپس به فرد بیمار کمک می کنند.

نحوه درمان اختلال شخصیت پارانوئید

روش درمان بیماری پارانوئید چیست؟ چطور می توان علائم پارانوئید را کاهش داد؟ همانطور که قبل تر هم اشاره کردیم افراد مبتلا به بیماری پارانوئید به ندرت به تنهایی به دنبال درمان هستند و حتی در اکثر مواقع اطلاعی از ناهنجاری شخصیت خود ندارند و بنابراین اعضای خانواده، آشنایان یا دوستان آن ها معمولا آنها را ارجاع می دهند.

هنگامی که فرد مبتلا به اختلال پارانوئید به دنبال درمان است، روان درمانی اختلال شخصیت پارانوئید یا گفتار درمانی، مانند درمان شناختی رفتاری (CBT) یا رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)، گزینه درستی به نظر می رسد.

بیشتر بخوانید: پارانویا چیست و هر آنچه که باید درباره اختلال پارانویا بدانید!

درمان این افراد بیشتر بر افزایش مهارت‌های مقابله‌ای عمومی، به ویژه اعتماد و همدلی، و همچنین بر بهبود تعامل اجتماعی، ارتباطات و عزت نفس تمرکز دارد. از آنجایی که افراد مبتلا به اختلال پارانوئید اغلب به دیگران بی اعتماد هستند، برای متخصصان مراقبت های بهداشتی چالش ایجاد می کنند زیرا اعتماد و ایجاد ارتباط از عوامل مهم روان درمانی هستند. در نتیجه، بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال ممکن است برنامه درمانی خود را دنبال نکنند و حتی ممکن است انگیزه های درمانگر را زیر سوال ببرند.

ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی معمولاً برای راه درمان اختلال پارانوئید، دارویی تجویز نمی کنند اما با این حال، داروهای ضد اضطراب، ضد افسردگی یا داروهای ضد روان پریشی در صورت شدید بودن علائم پارانوئید پارانوئید فرد یا وضعیت روانی حاد مانند اختلال اضطراب یا افسردگی، تجویز می شود. در مرکز مشاوره بینش نوین، تمام راهنمایی ها و مشاوره های لازم برای برخورد و درمان اختلال پارنوئید داده می شود و شما می توانید از خدمات کلینیک تخصصی بینش نوین برای درمان اختلال و بیماری پارانوئید استفاده کنید.