اختلال اسکیزوفرنی چیست؟ — بخش اول
اسکیزوفرنی یا اسکیزوفرنیا (Schizophrenia) یا شیزوفرنی نوعی اختلال ذهنی میباشد
که همراه است با توهم (شنیداری، دیداری، بویایی یا لمسی) و هذیان.
معمولاً برای درمان این اختلال روانی از داروهای ضد روان پرشی و رواندرمانی استفاده میشود.
اختلال اسکیزوفرنی نوعی بیماری روانی بسیار جدی به حساب میآید که فرد را درگیر توهم و هدیان میکند.
از آنجایی که این هذیان و توهم بسیار واقعی به نظر میرسد، فرد ممکن است آرام آرام دیگر نتواند آن چیزی که واقعی است را از آن چیزی که واقعی نیست تمیز دهد. مغز با ایجاد توهمات غیر واقعی سبب میشود که فرد در دنیایی غیر واقعی اسیر شود و ارتباط خود را با واقعیت از دست بدهد.
برای درک بهتر این بیماری، توصیه میکنیم فیلم ذهن زیبا (Beautiful Mind) را تماشا کنید.
اگرچه در طول سالیان گذشته تحقیقات گستردهای در حوزه دلایل ایجاد بیماری و درمان آن انجام شده، باز هم مواجهه با این بیماری یکی از بزرگترین چالشهای متخصصین اعصاب و روان و همچنین بیماران به شما میرود.
جالب است بدانید که افراد راحتتر میتوانند با مشکلات بیماری سرطان کنار بیایند تا مسائل و چالشهای جدی که اسکیزوفرنی برایشان ایجاد میکند. متأسفانه تحقیقی که در سال 2018 در موسسه ملی سلامت روان آمریکا انجام شد، به ما نشان میدهد که بیماران اسکیزوفرنی هنوز هم مورد بد رفتاری قرار میگیرند تبعیض زیادی بین آنها و بقیه در اتفاق میافتد.
البته در گذشتهای نچندان دور اتفاقات بسیار بدی برای بیماران روانی در بیمارستانها میافتاد و این افراد دائماً در معرض سو رفتار و برخورد بد کارمندان بیمارستان بودهاند. اما در سالهای گذشته تلاش زیادی صورت گرفته تا بستر بهبودی مناسبتری برای افرادی که از بیماریهای روانی رنج میبرند، مهیا شود اما باز هم خبرهایی از سو برخورد با این عزیزان به گوشمان میرسد.
مانند بسیاری دیگر از اختلالات روانی، دلایل ایجاد اسکیزوفرنی هم به خوبی مشخص نیست.
متأسفانه زمانی که اختلال در فردی تشخیص داده میشود، به خوبی میبینیم که دوستان و خانواده او چگونه در شوک فرو میروند
یا به شدت دچار ترس یا خشم میشوند. این مورد بر میگردد به این قضاوت نادرست که بیماران روانی اغلب افرادی پرخاشگر و غیرقابل کنترل هستند. امروزه ما باید بدانیم که این گونه قضاوتها در مورد اختلالات روانی جایی در واقعیت ندارد و بیشتر ساخته و پرداخته ذهن ناآگاه است و تلاش کنیم تا بهترین بستر را برای درمان این بیماران فراهم کنیم.
این اختلال نیازمند درمانی است طولانی که گاه تا آخر عمر فرد به درازا میانجامد.
آزمایشاتی که بر روی بیماران انجام شده، در کنار مفاهیم ارزشمندی که عصب شناسی و نورو روانشناسی در اختیار ما قرار داده، امیدواریهای زیادی را برای درمان یا پیشگیری از اختلال در متخصصین سلامت روان ایجاد کرده است.
اختلال اسکیزوفرنی همراه است با دامنه گستردهای از رفتارهای غیرعادی که زندگی افراد مبتلا به این بیماری را به شدت تحت تأثیر خود قرار میدهد. اما این چالشها به همین جا ختم نمیشود و بارها و بارها دیدهایم که افراد نزدیک به بیمار هم دچار مشکلات جدید میشوند و آسیبها به سراغ آنها نیز میآید. بنابراین در مقابل بیماری قرار داریم که اگر به آن پرداخته نشود دامنه آسیب بسیار گستردهای با خود به همراه خواهد داشت.
این بیماری ممکن است برای هر فردی با هر جنسیت، جایگاه اجتماعی و یا نژادی اتفاق بیفتد. البته اختلال اغلب بعد از سن 20 سالگی به سراغ افراد میآید.
نشانگان اختلال اسکیزوفرنی
شاید جالب باشد که بدانید تشخیص نشانگان این اختلال کار نسبتاً سادهای به نظر میرسد، زیرا رفتار فرد را چنان تحت تأثیر خود قرار میدهد که به راحتی میتوانیم به رفتار و عادات غیرعادی و عادی فرد تمایز قائل شویم.
برای تشخیص بیماری انتظار داریم که فرد حداقل دو مورد از نشانگان زیر را به مدت یک ماه نشان دهد:
توهم
هذیان
بیان ناهماهنگ یا در هنگام حرف زدن فرد با سرعت موضوعات صحبت را عوض میکند بدون اینکه ارتباطی با هم داشته باشند.
مشکلات در رفتار، مانند آشفتگی غیرقابل توضیح، رفتارهای احمقانه و رفتارهای کاتاتونیک (خشکی زدگی)
نشانگان منفی که همراه است با فقدان ابراز هیجانی و / یا فقدان فعالیتهای هدفمندانه
(مانند نشستن بیدلیل بدون اینکه علاقهای به رفتن به سر کار، مدرسه یا درگیر شدن در فعالیتی، داشته باشد)
هذیان باورهای ثابت و فیکس شدهای هستند که ماهیت آنها تغییرناپذیر است،
حتی زمانی که شما با شواهد قدرتمندی با فرد مواجه میشوید، او باز هم نمیتواند آنها را تغییر بدهد. ممکن شما با دامنه گستردهای از هذیانات مواجه باشید، از ستوه آور (افرادی میخواهند به من آسیب بزنند)، تا ارجاعی (افراد برای من سیگنالهای سری میفرستند)،
بزرگنمایی (من ثروتمند و مشهور هستم)، عاشقانه و شیدا(مطمئن هستم که او عاشق من است)، هیچ گرا (پایان دنیا فرامیرسد) و جسمی (هیچ سمی روی کبد من تأثیر ندارد).
هذیانات ممکن است با توجه به فرهنگی که فرد در آن بزرگ شده است، اگر ارتباطی به واقعیت نداشته باشد، عجیب و غریب تلقی شود.
توهم، به نقل از انجم روانپزشکی آمریکا (APA)، چیزی است که در ادراک فرد تجربه میشود،
اما الزاماً محرک بیرونی برای ادراکات وجود ندارد. به عنوان مثال فرد چیزی را میبیند که وجود ندارد.
این ادراکات غیر واقعی ممکن است در تمام حواس فرد رخ بدهد اما اغلب شاهد توهمات دیداری هستیم.
اختلال اسکیزوفرنی چیست؟/ بخش دوم
اختلال اسکیزوفرنی چیست؟