مشاوره تحصیلی از جمله حوزه‌هایی است که به موازات فعالیت موسسات آموزشی پیش می‌رود و از اهمیت بالایی در موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان و دانشجویان برخوردار است. مشاوره تحصیلی یک مشاوره شخصی هدفمند است که در آن یک مشاور/مدرس دانش آموزان را قادر می سازد تا به یادگیرندگان مستقل، با اعتماد به نفس و اعضای متعهد جامعه تبدیل شوند. مهم است که مشاور تحصیلی در یک مقطع کوتاه همراه افراد نباشد و در تمامی طول تحصیل دانش‌آموزان و دانشجویان را همراهی و راهنمایی کند.
جامعه جهانی مشاوره تحصیلی این حوزه را اینگونه توصیف می‌کند:
مجموعه ای از تعاملات مستقیم با برنامه درسی، آموزش و مجموعه ای از نتایج یادگیری دانش آموزان. مشاوره تحصیلی تجارب آموزشی دانش آموزان را در چارچوب آرزوها، توانایی ها و زندگی آنها ترکیب و زمینه سازی می کند تا یادگیری را فراتر از محدوده ها و چارچوب های زمانی دانشگاه گسترش دهد.
مشاوران تحصیلی معمولا در سال‌های آخر دبیرستان و در سال‌های اول دانشگاه مسئولیت مشاوره دادن به دانش‌آموزان و دانشجویان را بر عهده دارند. مشاور تحصیلی مسئول کمک به دانشجویان و دانش‌آموزان در انتخاب رشته تحصیلی و طی کردن درست مسیر تحصیل است. مانند تمامی حوزه‌های مشاوره و روانشناسی، یک مشاور تحصیلی خوب در شناخت استعدادها، تمایلات و شخصیت دانشجویان توانایی بالایی دارد، تا بتواند در مسیر تحصیل به خوبی آنها را راهنمایی کند.
مشاور تحصیلی چه کاری برای شما می‌کند؟
سوال رایجی که افراد هنگام بررسی مشاوره تحصیلی دارند این است که یک مشاور تحصیلی واقعاً چه می کند و ما می‌توانیم در جلسات مشاوره تحصیلی چه سوالاتی از مشاور بپرسیم؟ در اولین قدم نیاز است که مشاوران تحصیلی با الزامات برنامه های ارائه شده توسط مدارس، دانشگاه و موسسات آموزشی آشنا باشند. این امر به آنها کمک می‌کند تصویر درستی از مسیر تحصیلی در اختیار دانش‌آموزان و دانشجویان قرار دهند. همچنین مشاوران نیاز دارند که سوابق تحصیلی دانش‌آموزان را در اختیار داشته تا بر اساس آنها و با توجه به وجوه شخصیتی فرد مشاوره خوبی انجام دهند.
مشاوران به دانش‌آموزان کمک می‌کنند علایق تحصیلی خود را کشف کنند، منابعی را برای اطلاعات بیشتر و پشتیبانی شناسایی کنند، و برنامه‌های مطالعاتی متناسب با اهداف آموزشی خود را دنبال کنند. آنها همچنین می‌توانند دانشجویان را برای کمک در مشاوره تحصیلی، شخصی و شغلی به سایر دفاتر دانشگاه ارجاع دهند.
از وظایف مشاور تحصیلی شما این است که مطمئن شود از هر فرصتی که در اختیار دارید آگاه هستید. مشاوران تحصیلی برای توسعه و دستیابی به اهداف معنادار آموزشی، حرفه ای و شخصی، دانش‌آموزان را راهنمایی می کنند. همچنین مشاورین تحصیلی بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان نیز نظارت دارند تا بتوانند در مواقع لازم راهنمایی‌های مورد نیاز را انجام دهند.
مشاوران تحصیلی دانش‌آموزان را در یادگیری مشارکت می‌دهند، موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان را ارتقا می‌دهند، و رشد فردی، اخلاقی و فکری دانش‌آموزان را تقویت می‌کنند. می توانید درباره مسیر شغلی آینده خود از مشاوران تحصیلی کمک بگیرید.
ویژگی های مشاور تحصیلی خوب چیست؟
شاید ذکر کردن تمام ویژگی‌های مشاور تحصیلی خوب کار ساده‌ای نباشد، اما مهم‌ترین خصوصیاتی که نیاز است مشاور خوب تحصیلی داشته باشد اینها هستند:
-
دانشجو محور بودن، علاقه و توجه به دانش‌آموزان:
دانش‌آموزان و دانشجویان هسته مرکزی مشاوره تحصیلی هستند. در نتیجه مشاور تحصیلی باید این نکته را مد نظر قرار دهد. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های مشاور خوب این است که بتواند علایق، تمایلات و شخصیت دانش‌آموز را در راستای یک مسیر تحصیلی درست قرار دهد تا دانش‌آموز بهترین تصمیم را به کمک مشاور خود بگیرد.
-
آگاه به الزامات موسسه آموزشی هدف:
نیاز است که مشاوران به تمامی وجوه تحصیل در موسسات آموزشی آگاه باشند. شناخت برنامه‌های تحصیلی، شناخت رشته‌های تحصیلی و سیاست‌های کلی موسسات آموزشی از جمله مسائلی است که مشاوران تحصیلی باید به خوبی از آنها آگاه باشند و در جلسات مشاوره خود از این اطلاعات به خوبی استفاده کنند.
-
در روابط بین فردی ماهر، قادر به گوش دادن، قادر به هدایت درست افراد، قادر به نشان دادن صبر و تحمل باشند.
معمولا دانش‌آموزان و دانشجویان با مسائل زیادی روبرو هستند که ممکن است آنها را سردرگم کند. مهم است که مشاور تحصیلی بتواند رابطه محکمی با فرد ایجاد کند و به خوبی دغدغه‌های او را مورد توجه قرار دهد. مسیر مشاوره تحصیلی مسیری پر پیچ و خم است که می‌تواند در زندگی آینده افراد تاثیر زیادی داشته باشد. در نتیجه مهارت گوش سپردن و هدایت درست افراد از مهم‌ترین ویژگی‌های یک مشاور تحصیلی خوب است.
-
در دسترس دانش آموزان باشد:
مشاورین تحصیلی باید در طول دوره تحصیل در دسترس دانش‌آموزان باشند تا آنها بتوانند در تمامی مشکلات مسیر تحصیلی خود از حضور و راهنمایی مشاورین بهره‌مند شوند.
-
به جزئیات و سوابق تحصیلی دانش‌آموزان به خوبی آگاه باشند:
مشاورین تحصیلی باید دقت بالایی داشته و سوابق تحصیلی دانش‌آموزان را به خوبی دنبال کنند. این امر به شناخت و آگاهی آنها از دانش‌آموز کمک کرده و در روند مشاوره تاثیر مثبتی خواهد داشت.
-
دید مثبتی داشته باشند:
انتخاب مسیر تحصیلی درست می‌تواند برای دانش‌آموزان و دانشجویان بسیار استرس‌زا باشد. پس نیاز است که یک مشاور تحصیلی خوب دید مثبتی به تحصیل، انتخاب مسیر و علایق دانش‌آموز داشته باشد. دید مثبت مشاور به دانش‌آموز کمک می‌کند که از استرس خود در این مسیر بکاهد و با آرامش و دقت بیشتری به انتخاب خود دست بزند.
-
شخصیتی با توان سازماندهی بالا:
شاید این ویژگی در بسیاری از حوزه‌های مشاوره مشترک باشد. اما باید دقت کرد که دید سازماندهی شده به مسیر مشاوره تحصیلی می‌تواند در انتخاب‌های دانش‌آموزان تاثیری مهم داشته باشد و آنها را در به دست آوردن دیدی جامع از مسیر پیش رو یاری رساند.
-
موفقیت دانش‌آموزان را هدف قرار دهد:
هدف از به کار گرفتن مشاورین تحصیلی در مدارس و موسسات آموزشی موفقیت بیشتر شاگردان است. در واقع مشاورین تحصیلی باید با چشم‌انداز موفقیت بیشتر در زندگی دانش‌آموزان جلسات برگزار شده در مرکز مشاوره را پیش ببرند.
-
دانش‌آموزان را در مسیر تحصیل با هر علاقه و استعدادی که دارند دلگرم کند.
همانطور که می‌دانیم، افراد در سنین مدرسه و دانشگاه از روحیه حساسی برخوردارند. این مهم است که مشاور بتواند فرد را با هر نتیجه تحصیلی و هر ویژگی شخصیتی دلگرم کرده و او را برای پیشروی در مسیر موفقیت راهنمایی کند.
-
از دانش روانشناسی و مشاوره بالایی برخوردار باشد.
حوزه مشاوره تحصیلی از جمله حوزه‌هایی است که نیاز است مشاورین همواره خود را با دانش روز تطبیق داده و روش‌ها و تکنیک‌های مختلف را بیاموزند. این امر به آنها کمک خواهد کرد که به بهترین نحو بتوانند شاگردان را در مسیر درستی هدایت کنند. شما باید به سراغ متخصصی بروید که دوره طرحواره درمانی مرتبط با آموزش را گذرانده باشد.
دیدیم که مشاوره تحصیلی از جمله حوزه‌های حساس مشاوره است. چرا که در بسیاری مواقع با سرنوشت و مسیر زندگی افراد گره خورده است. مشاورین تحصیلی باید افرادی دقیق، دانا و حساس باشند تا بتوانند به خوبی دانش‌آموزان را در مسیر تحصیلی راهنمایی کنند.
