تست انگیزش تحصیلی هارتر کاربرد زیادی در مدارس داشته و تفاوت های فردی را در ابعاد انگیزش درونی و بیرونی نشان می دهد. لپر و همکاران (۲۰۰۵) معتقدند که تست روانشناسی انگیزش تحصیلی هارتر ابزار بسیار مناسبی می باشد که می تواند روندهای تحولی انگیزش را نیز نشان دهد. تست اصلی هارتر دارای ۱۸ سوال است اما پس از بازبینی و اصلاح توسط لپر و همکاران (۲۰۰۵) متشکل از ۳۳ تست که از اعتبار بسیار بالایی برخوردار است.

انگیزش تحصیلی

همه ما با کنجکاوی طبیعی و انگیزه یادگیری به جهان آمده ایم، اما گاهی با بزرگتر شدن، این ویژگی را از دست می دهیم. عوامل بسیاری توانایی یادگیری را شکل می دهند، اما انگیزش زمینه ای را فراهم می کند که با تاثیر بر نگرش هایمان سرعت دستیابی به دانش و رشد را افزایش می دهد. 

یادگیری و پیشرفت فرایندی طولانی است. بنابراین برای رسیدن به اوج یادگیری و رشد فردی، قبل از هرچیز باید از آن لذت ببریم. لذت بردن و عشق به یادگیری و آموزش انگیزه لازم برای طی این مسیر طولانی را فراهم می کند.

از آنجایی که یادگیری فرایند طولانی و سخت است و همیشه در طول این روند پاداش وجود ندارد، ممکن است افراد بی انگیزه را دلسرد نماید.

کنجکاوی و انگیزه برای یادگیری نیرویی است که دانش آموزان و دانشجویان را قادر می سازد تا به دنبال روش‌های جدید فکری و تجربی باشند. این نیروی محرکه آن ها را ترغیب می کند تا با پیش بینی رشد و توقع برای موفقیت، به شرایط ناآشنا و اغلب چالش برانگیز تسلط یابند.

طبیعتا افراد با انگیزه بالا، معمولاً به طور فعال و خودجوش درگیر فعالیت ها می شوند و از فرایند یادگیری بدون انتظار پاداش های بیرونی لذت می برند. این در حالی است که افراد با انگیزه پایین، برای یادگیری اغلب به پاداش نیاز دارند. این پاداش است که آنها را ترغیب به مشارکت در فعالیتهایی می کند که ممکن است لذت بخش نباشند. 

عوامل تاثیر گذار بر انگیزش تحصیلی

کمبود انگیزه، مانع قابل توجهی برای موفقیت تحصیلی است که از طریق احساس ناامیدی و دلخوری مانع بهره وری و رشد در طولانی مدت می شود. عوامل متعددی بر سطح انگیزش در یادگیری تأثیر می گذارد. طبق مطالعه مالون و لوپر هفت عامل مهم برای انگیزش تحصیلی وجود دارد:

 چالش

 کنجکاوی

 کنترل

 قدرت تخیل

 رقابت

 مشارکت

 قدرت تشخیص

بسیاری از این ویژگی ها در فرایند بازی های کودکانه حضور داشته و بعدا رشد و توسعه می‌یابند. روندهای جاری در روانشناسی آموزشی نه تنها به پیشرفت شناختی توجه می کند، بلکه انگیزه و ترجیح دانش آموزان را نیز به عنوان عوامل اساسی در تقویت یادگیری و پیشرفت مؤثر می داند.

انواع انگیزه

انواع مختلف انگیزه در دو دسته اصلی قرار می گیرند. در زیر به دو انگیزه مهم زیربنایی اشاره خواهیم کرد:

 انگیزه درونی

انگیزه ذاتی نوعی انگیزه است که در آن فرد از درون خود انرژی می گیرد. به عنوان مثال، فردی تصمیم گرفته است تا درس بخواند و بتواند فرد مفیدی در جامعه باشد. با توجه به اینکه هدف گذاری او به خودش وابسته است و تمایل به تغییر از درون او می آید، انگیزه اش ذاتی یا درونی است.

انگیزه بیرونی

از طرف دیگر انگیزه بیرونی نوعی انگیزه است که در آن فرد از جنبه های بیرونی انرژی می گیرد. فکر کنید فردی فقط به خاطر پافشاری خانواده درس می‌خواند. او در درس و امتحانات موفق می شود تا پاداش آن ها را دریافت نموده و از تنبیه شدن بگریزد. از آنجا که این فشار از بیرون وارد می شود ، این نمونه ای از انگیزه بیرونی است.

چرا انگیزش در آموزش اهمیت دارد؟

انگیزش وضعیتی است که می تواند توجه و رفتار دانش آموزان را حفظ کند و همچنین انرژی بیشتری را برای رسیدن به وظایف فراهم کند. بنابراین، می تواند به پایداری فعالیتها در طی یک دوره زمانی کمک کند. در آموزش، انگیزش می تواند تأثیرات مختلفی بر رفتار، ترجیحات و نتایج دانش آموزان بگذارد. به عنوان مثال، انگیزه می تواند:

• به ما کمک کند تا توجه خود را به سمت کارهایی که باید انجام شود هدایت کنیم.
• به ما اجازه می دهد کارها را در دوره‌های کوتاهتر انجام دهیم و همچنین مدت زمان طولانی‌تری به تکالیفمان بپردازیم.
• حواس پرتی را به حداقل می‌رساند و باعث می‌شود تا در مقابل آنها بهتر مقاومت کنیم.
• تاثیر بسیار زیادی بر توجه و میزان نگهداری و ذخیره اطلاعات دارد.
• باعث می شود تا کارها را سخت و دشوار ندانسته و به راحتی به استقبال آن ها برویم.

عوامل کاهنده انگیزش تحصیلی

عوامل مختلفی وجود دارند که باعث کاهش انگیزش تحصیلی می شوند. برخی از این عوامل عبارتند از:

الف) ترس از شکست– افراد گاهی از اتمام کار می ترسند، این ترس آن ها به دلیل نگرانی از اشتباه کردن است. آنها نمی خواهند در مقابل همسالان، معلمان، خواهران و برادران یا والدین خود احمق به نظر بیایند.

ب) عدم چالش– برخی از افراد زود خسته می شوند و کارهای بدون چالش، حوصله آن ها را سر می برد. مثلا زمانی که سر کلاس تکالیف تکراری و صحبت های معلم یا استاد شنیده می‌شود، فرد در فرایند یادگیری انرژی خود را از دست می دهد.

ج) فقدان معنا– گاهی فرد به این باور و نتیجه می رسد که یادگیری با موفقیت در زندگی ارتباطی ندارد. البته این مورد شاید بیشتر به دلیل سیستم های آموزشی باشد که افراد توانمند را پرورش نداده و باعث شده است که گاها آن ها در اجتماع کارایی خوبی نداشته باشند.

د) مشکلات عاطفی– افراد با مشکلات خلقی و عاطفی ممکن است در یادگیری مشکل داشته باشند. زیرا نمی‌تواند در کلاس تمرکز کند. بنابراین مشکلاتی نظیر اضطراب، ترس، افسردگی یا شاید مسائل و درگیرهای مربوط به خانواده باعث کاهش انگیزش تحصیلی می شود.

ه) تمایل به توجه– افرادی که نیاز به توجه زیادی دارند انگیزه‌های بیرونی در آن ها بیشتر بوده و باعث می‌شود تا در صورت عدم وجود پاداش، انگیزه خود را از دست بدهند. البته در برخی از موارد به ویژه در سنین پایین، افراد از عدم انجام تکالیف برای جلب توجه دیگران استفاده می کنند.