کشف استعداد در کودکان را از کجا شروع کنیم؟

پرورش استعداد فرایندی نیست که نقطه‌ی آغاز و پایانی داشته باشد و عوامل مختلفی نظیر سن، جنسیت، هوش، شخصیت، محیط آموزشی و … در پرورش آن موثر است. همچنین استعدادیابی کودک و نوجوان متفاوت است. مثلا در سنین کودکی عوامل مربوط به برانگیختن حس کنجکاوی، محیطی، یادگیری و در نوجوانی، عوامل شخصیتی و محیطی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند.

تعاریف مربوط به استعداد آنقدر گسترده است که نمی‌توان روی یک تعریف کلی اِجماع کرد. استعداد نوعی مهارت نیست. استعداد بر پایۀ ژنتیک بنا شده و با مهارت متفاوت است. درک درست تفاوت مهارت و استعداد بسیار مهم است و در مسیریابی و زندگی موفق نقش بسیار مهمی دارد. با ما همراه باشید تا در این مقاله به موضوع کشف استعداد در کودکان بپردازیم.

ضرورت کشف استعداد در کودکان چیست؟

از بدو تولد فرزند، والدین دغدغه‌های فراوانی در مورد آینده آن‌ها در ذهن دارند. مثلا از خودشان می‌پرسند: فرزندم را چگونه پرورش دهم؟ چه چیزهایی را به او یاد بدهم؟ فرزندم به چه چیزهایی علاقه پیدا می‌کند و با انجام آن‌ها احساس شادی و نشاط می‌کند؟ در آینده چه رشته‌ای را برای تحصیل بر می‌گزیند؟ چه شغلی را برای امرار معاش و زندگی انتخاب می‌کند؟ و هزاران سؤال دیگر.

از این رو استعدادیابی کودکان یکی از مقوله‌های مهم در زندگی پدر و مادر به حساب می‌آید. البته استعدادیابی کار ساده ای نیست و متأسفانه افراد زیادی هستند که به دلیل عدم آگاهی از این موضوع در زمینه کشف استعداد فرزندشان دچار اشتباه می‌شوند.

اساس شکل‌گیری رغبت‌ها بر پایه‌ی استعدادهاست و علت بسیاری از نارضایتی‌های شغلی، بیکاری‌ها و تغییر شغل‌های ناگهانی که امروزه می‌بینیم، عدم توجه به استعدادیابی افراد در زمان کودکی است. پس کشف استعداد در کودکان ضروری است و باعث مشغول شدن افراد در کارهایی می‌شود که مرتبط با توانمندی‌ها و استعداد‌های آن‌هاست، زیرا در این مشاغل احساس سودمندی و اعتماد به نفس بیشتری دارند.

بسیاری از والدین به اهمیت استعدادیابی در دوران کودکی واقف نیستند و فکر می‌کنند کودکشان وقتی وارد مدرسه شود استعدادهایش کشف می‌شوند و خود به خود به سمت آن‌ها هدایت می‌شود. در صورتی که مدارس فقط عهده‌دار مسئولیت تدریس برخی از دروس به دانش آموزان هستند. هرچند که سیستم آموزشی در سال‌های اخیر توجه زیادی به استعدادیابی کرده است اما به خاطر تعداد زیاد دانش آموزان، تمرکز و توجه مطلوبی برای هر دانش آموز به‌طور جداگانه، صرف نمی‌شود.

نکته دیگری که اهمیت بررسی توانمندی‌ها و استعداد‌های افراد و ضرورت کشف استعداد در کودکان را دوچندان می‌کند این است که بسیاری از فعالیت‌ها باید از زمان کودکی آغاز شوند تا فرد بتواند به موفقیت‌های چشمگیری در آن‌ها دست یابد؛ استعدادهایی مانند موسیقی و ورزش است.

برخی از استعدادهای کودکان را می توان حتی با انجام تست روانشناسی هم مشخص کرد.