اختلال دو قطبی چیست – بخش دوم
در ادامه مقاله گذشته به بررسی دلایل ایجاد و روشهای درمانی اختلال دو قطبی میپردازیم.
مشکلاتی که ممکن است با اختلال دو قطبی ایجاد شود
افرادی که از این اختلال رنج میبرند، همچنین در ریسک اختلالات دیگری نیز قرار دارند:
روانپریشی: گاهی اوقات شاهد هستیم که افراد مبتلا به این اختلال, علائم روان پرشی، نظیر توهم و هذیان را از خود نشان میدهند.
علائم روانپریشی با خلق فرد سازگار است، به عنوان مثال:
- فردی که نشانگان روان پرشی در طول یک اپیزود شیدایی را تجربه میکند ممکن است اشتباهاً باور کند که مشهور است و بسیار ثروتمند میباشد یا قدرتهای خارقالعاده دارد.
- فردی که نشانگان روان پرشی در طول یک اپیزود شیدایی را تجربه میکند ممکن است اشتباهاً باور کند که ورشکسته یا مرتکبی جرمی شده است.
اختلالات اضطرابی و اختلال بیش فعالی:
انواع اختلالات اضطرابی و اختلال بیش فعالی یا ADHD ممکن است همراه با اختلال دو قطبی در فرد ایجاد شود
سوءاستفاده مواد مخدر و الکل:
ممکن است افراد دارای این اختلال در دورهای مانیک یا افسرده خود به مصرف مواد مخدر و الکل رو بیاورند.
اختلالات خوردن:
اختلالات خوردن همیشه میتواند در کنار اختلالات سایکوتیک ایجاد شود، مثل مشکلاتی نظیر پرخوری عصبی یا بلومیا هم ممکن است در دوره مانیا اتفاق بیفتد و هم در دوره افسردگی
عوامل ایجاد اختلال دو قطبی چیست
هرچند که محققان نتوانستهاند به صورت دقیق دلیل ایجاد این اختلال را شناسایی کنند، اما معتقدند که بیش از یک عامل در ایجاد اختلال موثر است:
ژنتیک:
اختلال دوقطبی میتوانند مانند یک موضوع کاملاً ژنتیکی در یک خانواده، از فردی به فرد دیگر منتقل شود.
افرادی که یکی از اعضا خانواده آنها دارای این اختلال بوده، در ریسک بالایی قرار دارند و متخصصین با اتکا به این موضوع یکی از دلایل ایجاد این بیماری را ژنتیک در نظر میگیرند. البته هنوز مشخص نیست که کدام ژن در شکلگیری مشکل موثر است
کارکرد و ساختار مغز:
متخصصین مغز و اعصاب متوجه شدهاند که ساختار و کارکرد مغز افرادی که مبتلا به اختلال دوقطبی هستند، با افرادی که مشکل اختلالات سایکوتیک را ندارند، متفاوت است. یادگیری دلایل ایجاد اختلال و نحوه کارکرد مغز به متخصصین کمک میکند تا راههای درمان مناسبتری برای مشکل پیدا کنند و همچنین بتوانند برای پیشگیری از ایجاد بیماری، اقداماتی انجام دهند.
چگونه اختلال دو قطبی ارزیابی میشود
برای ارزیابی اختلال دوقطبی حتماً باید به یک متخصص سلامت روان مراجعه کرد.
او با انجام یک ارزیابی کلی که شامل مصاحبه بالینی و دریافت تاریخچه است، میتواند نشانگان اختلال را تشخیص دهد.
بسیار از علائم این بیماری، با اختلالات دیگر همپوشانی دارد، به عنوان مثال میتوانیم به افسردگی اساسی یا اسکیزوفرنیا اشاره کنیم.
شیوه درمانی پیشنهادی برای اختلال دوقطبی چیست
خوشبختانه درمان تأثیر خوبی بر روی این اختلال دارد، حتی در مواقعی که با عوارض بسیار شدیدی هم مواجه هستیم، میتوانیم به تأثیرات مثبت درمان خوشبین باشیم.
دارو:
دارو میتواند بر روی کنترل نشانگان اختلال موثر بشد. البته ممکن است برای فرد نتوانیم داروی مناسب را به راحتی پیدا کنیم و روانپزشک مجبور شود چند دارو مختلف را امتحان کند تا بهترین گزینه مشخص شود.
معروفترین داروهایی که متخصصین تجویز میکنند، شامل تثبیت کنند های خلق و داروهای ضد روان پرشی میشود.
داروهای تثبیت کننده خلق، مانند لیتیوم) Lithium) میتواند مانع ایجاد اپیزودهای خلقی بشود یا حداقل از شدت آن بکاهد و مانع خودکشی شود. از طرفی احتمال دارد که با تجویز روانپزشک، این داروها همراه شود با داروهای خوابآور یا ضد اضطراب.
فراموش نکنیم که باید از روانپریش در مورد عوارض جانبی دارو بپرسیم تا با آن کاملاً آشنا شویم و هر گونه عارضه جانبی پیش بینی نشده یا شدید را به سرعت به متخصص خود گزارش دهیم. تحت هیچ شرایط نباید مصرف دارو خودسرانه قطع شود.
رواندرمانی:
همه ما با رواندرمانی آشنا هستیم. این شیوه درمان به فرد کمک میکند تا بهتر بتواند با احساسات، افکار و رفتار خود آشنا شود.
رواندرمانی میتواند مهارت و استراتژیهای مناسبی در اختیار فرد و خانواده او برای مواجه شدن با اختلال قرار دهد.
معمولاً رواندرمانی با دارودرمانی همراه خواهد شد زیرا تأثیر مناسبتری دارد.
اختلال دو قطبی همواره با بیثباتی هیجانی و رفتاری همراه است.
در قدم اول باید بدانیم که این اختلال یک مشکل نروتیک نیست
و با اختلالات شخصیتی یا اختلالات اضطرابی متفاوت است. متخصصین سلامت روان اختلال دوقطبی را در حوزه مشکلات سایکوتیک یا روانپریشی طبقهبندی کردهاند که برای درمان آنها مراجعه به روانپزشک و استفاده از دارو ضروری است. مصرف دارو به فرد کمک میکند تا بتواند حضور فعال و موثرتری در جلسات رواندرمانی داشته باشد، بنابراین استفاده از هر دو بسیار توصیه میشود.
در نهایت یادآوری این نکته ضروری است
که درمان بر روی اختلال دوقطبی تأثیرات مثبتزیادی دارد و به کسان که از این مشکل رنج میبرند توصیه میکنیم تا با مراجعه به متخصصین سلامت روان، کیفیت زندگی خود را بهبود ببخشند.