وقتی صحبت از آموزش جنسی در کودکان به میان می‌آید، والدین با سوالات زیادی روبرو می‌شوند. چگونه تربیت جنسی را شروع کنیم؟ چه زمانی و از چه سنی می‌توان این دسته از آموزش‌ها را آغاز کرد؟ در این مطلب از سری مطالب آموزشی مرکز مشاوره بینش نوین، به نحوه درست تربیت جنسی فرزندان می پردازیم.
نگاه و رویکردها به آموزش جنسی کودکان در سال‌های اخیر تغییر زیادی کرده است و ضرورت این آموزش‌ها بیشتر از پیش مشخص شده است. عدم تربیت جنسی کودکان و آموزش صحیح به آنها، زمینه‌های درگیر شدن کودکان با منابع اطلاعاتی نامعتبر را آماده می‌کند. کودکان در صورت عدم دریافت آموزش درست از والدین، به احتمال زیاد مسائل جنسی را از طریق دوستان خود یا گشت و گذار در فضای مجازی خواهند آموخت.
با شروع تربیت جنسی کودکان، در درجه اول اطمینان خواهید داشت که اطلاعات لازم را از مجرای درستی دریافت می‌کنند. همچنین این کار در رابطه شما و فرزندانتان تاثیر مثبتی می‌گذارد و شما را به فرزندانتان نزدیک‌تر می‌کند.
تحقیقات نشان داده است کودکانی که آموزش‌های جنسی را از مجرای والدین و در سنین مناسبی دریافت می‌کنند، می‌توانند در سنین بلوغ و بزرگسالی تصمیمات بهتری در شروع رابطه جنسی گرفته و در جلوگیری از آسیب‌ها و بیماری‌های ناخواسته در این زمینه موفق‌تر عمل کنند.
اهمیت تربیت جنسی کودک
بسیاری از کودکان با انتقال از سنین کودکی به بزرگسالی، اطلاعات گیج کننده و متناقضی در مورد مسائل و روابط جنسی دریافت می کنند. به همین جهت تقاضای فزاینده‌ای برای کسب اطلاعات در حوزه مسائل جنسی بین کودکان پدیدار می‌شود.
دریافت آموزش جنسی صحیح در کودکان آنها را قادر می‌سازد تا تصمیمات آگاهانه‌ای در مورد روابط و تمایلات جنسی خود بگیرند. همچنین در سنین نوجوانی و آغاز جوانی آنها را از خشونت‌های مبتنی بر جنسیت، ورود به روابط ناخواسته و درگیری با مشکلات این روابط باز می‌دارد. در واقع می‌توان گفت فقدان آموزش جنسی صحیح به کودکان، متناسب با سن و رشد آنها، ممکن است کودکان و نوجوانان را در برابر مسائل آسیب‌پذیر کند. تربیت جنسی کودک متناسب با سن و مرحله رشد او، می‌تواند کودکان را از آسیب‌های اجتماعی دور نگه دارد و باعث می‌شود پس از بلوغ و در سنین جوانی انتخاب‌های سالم‌تری در مورد رابطه جنسی داشته باشند.
تربیت جنسی کودک را از چه سنی آغاز کنیم؟
شروع تربیت جنسی هیچ‌گاه زود نیست. والدین می‌توانند با کمک مشاور کودک از سال‌های ابتدایی زندگی کودک، در مورد جنسیت، بخش‌های مختلف بدن و سپس در سنین بالاتر در رابطه با تمایلات جنسی و رابطه جنسی با او صحبت کنند.
همانطور که گفتیم، یکی از پیام‌های این گفتگوهای والدین با فرزندان این است که آنها می‌توانند برای کسب اطلاعات آشکار، صادقانه و قابل اعتماد به سراغ والدین بیایند و از بیان کردن سوالات و مشکلات خود درباره مسائل جنسی خجالت نکشند. این موضوع می تواند به کمتر شدن نیاز به مشاوره جنسی در بزرگسالی آن ها کمک کند.
تربیت جنسی کودک از زمانی که کودک یک سالگی را پشت سر گذاشته و صحبت کردن را شروع می‌کند می‌تواند آغاز شود. هنگام صحبت با فرزندان خود در مورد جنسیت و مسائل جنسی، مهم است که با توجه به سن و سطح رشد کودک، مسائل را به گونه‌ای توضیح دهید که بتواند درک کند. نکته مهم دیگر این است که تربیت جنسی مکالمه‌ای یکباره نیست و والدین باید این کار را با بزرگ شدن فرزند خود ادامه داده و تکمیل کنند.
راه های تربیت جنسی در کودک
با اینکه کودکان متفاوتند اما یک راهنمای تقریبی وجود دارد که در مرحله از سن خود چه مسائلی را می‌توانند دریافت و درک کنند. در زیر به این نکات اشاره‌ای خواهیم کرد.
کودکان نوپا؛ ۱۳ تا ۲۴ ماه
اکثر بچه های دو ساله تفاوت بین مرد و زن را می دانند و معمولاً می توانند بفهمند که یک فرد مرد است یا زن. کودکان نوپا باید بتوانند تمام اعضای بدن از جمله اندام تناسلی را نام ببرند. استفاده از نام‌های صحیح برای اعضای بدن به آنها این امکان را می‌دهد تا هر گونه مسائل سلامتی، آسیب‌دیدگی یا سوء استفاده جنسی را بهتر بیان کنند. همچنین به آنها کمک می‌کند تا بفهمند که این قسمت‌ها مانند سایر قسمت‌ها عادی هستند، که باعث افزایش اعتماد به نفس و تصویر مثبت بدن می‌شود.کودکان نوپا باید بدانند که بدنشان خصوصی است.
کودکان پیش دبستانی؛ ۲ تا ۴ سال
کودکان در سنین پیش دبستانی باید بدانند بدن آنها متعلق به خودشان است و هیچکس نمی تواند بدون اجازه آنها بدن آنها را لمس کند. اگر آنها بدانند چه چیزی مناسب است و چه چیزی مناسب نیست، در صورت تجربه آزار جنسی به احتمال بیشتری با والدین درباره‌اش صحبت می‌کنند. در این سن، کودکان همچنین باید یاد بگیرند که قبل از لمس شخص دیگری اجازه گرفته و سوال کنند. (مثلاً در آغوش گرفتن، قلقلک دادن) حریم خصوصی در مورد مسائل بدن را به کودکان آموزش دهید. برای مثال، آنها باید بدانند که چه زمانی برهنه بودن مناسب است.
کودکان در سنین مدرسه: ۵ تا ۸ سال
کودکان باید در مورد قراردادهای اجتماعی اولیه حریم خصوصی، برهنگی و احترام به دیگران در روابط بدانند. بیشتر کودکان در این سن شروع به کشف بدن خود کرده اند. نحوه استفاده ایمن از رایانه و دستگاه های تلفن همراه را به کودکان آموزش دهید. آنها باید از قوانین صحبت با غریبه ها و به اشتراک گذاری عکس ها به صورت آنلاین آگاه باشند و بدانند در صورت برخورد با چیزی که باعث ناراحتی آنها می شود چه کاری انجام دهند.
در پایان این بازه سنی باید اصول اولیه بلوغ را به کودکان آموزش داد، زیرا تعدادی از کودکان قبل از ۱۰ سالگی رشد بلوغی را تجربه خواهند کرد. کودکان همچنین باید در مورد اهمیت بهداشت و مراقبت از خود در بلوغ بدانند. انجام زودهنگام این بحث ها آنها را برای تغییراتی که در دوران بلوغ اتفاق می افتد آماده می کند و به آنها اطمینان می دهد که این تغییرات طبیعی و سالم هستند.
پیش از نوجوانی: ۹ تا ۱۲ سال
علاوه بر تقویت تمام موارد فوق که قبلاً آموخته اند، به نوجوانان قبل از نوجوانی باید در مورد رابطه جنسی ایمن توضیحاتی داده شود. آنها باید بدانند که نوجوان بودن به این معنا نیست که باید از نظر جنسی فعال باشند. نوجوانان قبل از نوجوانی باید بفهمند چه چیزی یک رابطه مثبت است و چه چیزی باعث ایجاد رابطه بد می شود.
توصیه های تربیت جنسیتی فرزندان در اسلام
علاوه بر آموزش‌هایی که در قسمت‌های قبل گفته شد، توصیه‌هایی درباره تربیت جنسی از دیدگاه اسلامی وجود دارد. والدین باید از همان ابتدا کودکان خود را در فضایی سالم پرورش دهند و از ایجاد بلوغ زودرس و انحرافات جنسی جلوگیری کنند.
والدین باید توجه کنند که اعمال جنسی خود را از کودکان خود بپوشانند و همچنین در پوشش خود در محیط خانه توجه لازم را داشته باشند. والدین وظیفه دارند کودک و نوجوان را از هرگونه عامل برانگیزاننده‌ای دور کنند و شرایط فعالیت‌های مفرح را برای کودک خود ایجاد کنند. همچنین والدین می‌توانند با رسیدن فرزندان به سنین نوجوانی آنها را با مسائل حلال و حرام در حوزه جنسی آشنا کنند و اخلاق رفتار و روابط جنسی را به آنها بیاموزند.
این عوامل به کودکان و نوجوانان کمک می‌کند در فضایی طبیعی رشد یافته و در سلامت روحی با مسائل جنسی روبرو شوند.
