اختلال شخصیت ضد اجتماعی چیست؟
اختلال شخصیتی ضد اجتماعی یکی دیگر از اختلال شخصیتی آسیبرسان به حساب میآید.
همه ما افرادی را دیدهایم که احترام یا اهمیتی برای دیگران قائل نیستند و در صورت آسیب زدن به بقیه افراد، احساس گناهی هم تجربه نمیکنند. ما معتقد هستیم که تجربه احساس گناه در مواقعی که ما به دیگران آسیب میزنیم کاملاً ضروری است زیرا به ما یادآور میشود
که مرتکب اشتباه شدهایم. همچنین این مورد احساس گناه را هم به عنوان بخشی از روان سالم در نظر میگیریم.
اما افرادی که در بخش ابتدایی به آنها اشاره شد، از اختلال روانی مزمنی به اسم اختلال شخصیتی ضد اجتماعی رنج میبرند. برای توصیف برخی از این افراد که اختلال به صورت مزمن در آنها دیده میشود
از اصطلاح جامعه ستیز یا sociopath استفاده میکنیم.
جامعه ستیز دقیقاً به چه افرادی گفته میشود؟ افراد ضد اجتماعی از هر ابزاری –مانند دروغگویی یا فریب – استفاده میکنند تا به آن چیزی که میخواهند – مثلاً پول یا قدرت- برسند . آنها به راحتی دیگران را فریب میدهند و از آنها سوءاستفاده میکنند.
فرد ضد اجتماعی هیچ ابایی از به کار بردن خشونت ندارد و فقط برایش مهم است که به هدفش برسد.
جالب است بدانید که حتی وقتی گرفتار میشوند باز هم نمیتوانیم اثری از احساس گناه یا تأسف در آنها ببینیم.
این افراد نمیتوانند بدون کمک دیگران چیزی از احساسات آنها بفهمند و به سختی حس همدلی را از خود نشان میدهند.
یکی دیگر از مشکلات اختلال شخصیتی ضد اجتماعی، رفتارهای تکانشی است
که گاهی آسیب بسیار همراه است و ممکن است کار فرد به زندان بکشد.
متأسفانه یک باور غلط بین افراد وجود دارد که فکر میکنند اختلال ضد اجتماعی تبدیل میشود به فردی موفق، کاریزماتیک که در جایگاه قدرت قرار دارد. البته ممکن است افراد موفق زیادی با این اختلال ببینیم، اما واقعیت این است که به صورت نرمال، کارکرد این افراد در اجتماع چندان بالا نیست و با مشکلاتی همراه است. هرچند که ما میدانیم یک جامعه ستیز میتواند جذاب و کاریزماتیک به نظر برسد اما اکثر آنها با مسئله بیمسئولیتی دچار مشکل هستند و همین موضوع یکی از دلایلی است که پیشرفت آنها را متوقف میکند.
به عنوان مثال ممکن است آنها موقعیتهای شغلی زیادی را از دست بدهند زیرا نمیتوانند تکالیف خود را به نتیجه برسانند.
مورد دیگری که میتوانیم بیان کنیم این است که متأسفانه به دلیل احتمال مصرف مواد مخدر و رفتارهای تکانشی، ممکن است عمر آنها کاهش پیدا کند.
دلیل ایجاد اختلال شخصیتی ضد اجتماعی
چه چیزی سبب ایجاد این اختلال است؟ محققان اعتقاد دارند که ژنتیک عامل مهمی در ایجاد این اختلال است.
افرادی که یکی از والدین آنها مبتلا به اختلال شخصیتی ضد اجتماعی است، در ریسک بالایی قرار دارند.
تحقیقات بر روی کودکان نشان میدهد که محیط اطراف هم عامل دیگری است که نباید نادیده گرفته شود.
مثلاً دیسیپلین ضعیف، الگوهای منفی و نامناسب و آموزش ندیدن در مورد احترام به حقوق دیگران.
کودکانی که تا قبل از سن ۱۰ سالگی از اختلال بیش فعلی رنج میبرند، احتمال دارد در بزرگسالی در معرض اختلال شخصیتی ضد اجتماعی قرار بگیرند. اما مهمترین گروهی در ریسک بالای اختلال قرار دارند، کودکانی هستند که مبتلا به اختلال سلوک میباشند. ما میدانیم که حدود ۴۰% از پسران و ۲۵% از دختران در بزرگسالی مبتلا به اختلال سلوک میشوند. مردان شش برابر بیشتر از زنان در معرض اختلال قرار دارند و ۸۰% افرادی که در بزرگسالی به این اختلال مبتلا شدهاند، تا قبل از سن یازده سالگی علائم آن را نشان دادند.
نشانگان اختلال شخصیتی ضد اجتماعی
همان طور که قبلاً اشاره کردهایم، فقدان احترام برای حق و حقوق دیگران و آزار اذیت افراد را میتوانیم مهمترین نشانه این اختلال در نظر بگیریم.
نشانگان دیگر شامل:
- نشان دادن دائمی رفتارهای غیر قانونی
- دروغ گفتن و فریب دیگران برای رسیدن به چیزی یا فقط از روی لذت
- رفتارهای تکانشی
- دعوا و درگیری فیزیکی
- بیتوجهی برای امنیت خود و دیگران
- بیمسئولیتی در مقابل تکالیف شغلی و تعهدات مالی
- فقدان پشیمانی وقتی مشکلی برای دیگران ایجاد میکنند.
در چه سنی میتوانیم اختلال شخصیتی ضد اجتماعی را تشخیص دهیم
به یاد داشته باشیم که ما اختلالات شخصیتی را باید از سن ۱۸ سالگی به بعد ارزیابی کنیم.
در مورد این اختلال هم باید این موضوع را در نظر بگیریم. ما معمولاً تا حدود سن ۱۵ سالگی هم در فرد علائم اختلال سلوک را میبینیم که نشانگان آن شبیه ضد اجتماعی است. لطفاً به یاد داشته باشید که در صورت ارزیابی علائم اختلالاتی نظیر اسکیزوفرنیا و دوقطبی، نمیتوانیم اختلال ضد اجتماعی را تشخیص دهیم.
چه درمانی برای اختلال شخصیتی ضد اجتماعی توصیه میشود
برای درمانگران، کار با اختلال ضد اجتماعی یکی از سختترین چالشهای دوران کاری به حساب میآید.
فرد ضد اجتماعی به این راحتیها حاضر نیست به متخصص مراجعه کند مگر آنکه از طرف اطرافیان تحت فشار زیادی قرار بگیرید یا اینکه نتیجه رفتارهای تکانشی و خارج از چهارچوبش، زندگی را برایش مشکل کرده باشد. درمان فردی میتوان گزینه مناسبی برای درمان باشد زیرا درمان میتواند تا حدود زیادی به فرد کمک کند تا الگوهای مخرب خود را ببیند و آنها را بهتر مدیریت کند.
چگونه میتوانیم به فردی که از اختلال شخصیتی مرزی رنج میبرد،کمک کنیم؟/ بخش دوم
اختلال شخصیت ضد اجتماعی چیست؟