مداخلات مبتنی بر ذهن‌آگاهی چیست؟

ذهن‌آگاهی یعنی توجه‌آگاهی عمدی، لحظه‌به‌لحظه و بدون قضاوت به هر آنچه در حال رخ دادن است؛ چه در بدن، چه در احساسات، چه در افکار و چه در دنیای اطراف. 

این حالت ساده اما بسیار قدرتمند، هزاران سال در سنت‌های تأملی بودایی (به‌ویژه ویپاسانا) وجود داشته، اما در سال ۱۹۷۹ دکتر جان کبات‌زیندر دانشگاه ماساچوست آمریکا آن را از بار مذهبی جدا کرد و به شکل کاملاً علمی و پزشکی درآورد و برنامه MBSR (کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی) را طراحی کرد.

امروزه ذهن‌آگاهی یکی از پرمطالعه‌ترین و مؤثرترین مداخلات روان‌شناختی جهان است؛ بیش از ۲۰٬۰۰۰ مقاله علمی معتبر در PubMed درباره آن منتشر شده و اثربخشی‌اش در حوزه‌های زیر به‌طور قطعی ثابت شده است:

– کاهش تا ۵۰٪ احتمال عود افسردگی (برنامه MBCT) 

– کاهش چشمگیر اضطراب فراگیر، حملات پانیک و فوبیا 

– مدیریت دردهای مزمن (فیبرومیالژیا، کمردرد مزمن، میگرن) 

– کاهش علائم جسمانیِ بدون علت پزشکی (سندرم روده تحریک‌پذیر، فشار خون) 

– درمان و پیشگیری از عود اعتیاد (برنامه MBRP) 

– کاهش خستگی مزمن، بی‌خوابی و علائم پس از سرطان (برنامه MBCR) 

– کاهش فرسودگی شغلی در پزشکان، پرستاران و معلمان 

– افزایش تمرکز، خلاقیت و تاب‌آوری در محیط‌های سازمانی 

سازمان‌های معتبر جهانی مانند NICE انگلستان، APA آمریکا ، سازمان جهانی بهداشت (WHOو مؤسسه ملی سلامت آمریکا (NIH ) به‌طور رسمی برنامه‌های استاندارد ذهن‌آگاهی را توصیه می‌کنند:

– MBSR:کاهش استرس و بهبود سلامت جسمی-روانی 

– MBCT: درمان و پیشگیری از عود افسردگی (جایگزین یا مکمل دارو) 

– MBCR:مخصوص بیماران سرطان و بازماندگان آن 

– MBEAT:برای اختلالات خوردن 

– MBRP:برای پیشگیری از عود اعتیاد 

در ایران طی ۱۰ سال اخیر، ذهن‌آگاهی از حالت «موضوع حاشیه‌ای» به یکی از محبوب‌ترین و پرتقاضاترین رویکردها در کلینیک‌های روان‌شناسی، بیمارستان‌ها (به‌ویژه بخش‌های انکولوژی و روان‌تنی)، مراکز ترک اعتیاد، سازمان‌های بزرگ و حتی مدارس تبدیل شده است.   

در حال حاضر تعداد درمانگرانی که واقعاً پروتکل‌های استاندارد را دقیق و کامل بلد باشند و بتوانند برنامه ۸ هفته‌ای را به‌صورت حرفه‌ای اجرا کنند، بسیار اندک است؛ به همین دلیل تقاضا برای متخصصان واقعی و دارای مدرک معتبر چندین برابر ظرفیت موجود است.

همین حالا با شرکت در دوره جامع تربیت درمانگر ذهن‌آگاهی، شما می‌توانید در کمتر از ۶ ماه به یکی از معدود متخصصان واقعی این حوزه در ایران تبدیل شوید و در کلینیک‌ها، بیمارستان‌ها و سازمان‌ها درآمد پایدار و معناداری داشته باشید.